Jak rozwinąć krótkie łańcuchy dostaw żywności? – spotkanie ekspertów UE
Krótkie łańcuchy dostaw to ważny temat dotyczący wspólnej polityki rolnej w Unii Europejskiej. Choć nie ma jednej definicji, którą posługiwałyby się wszystkie kraje członkowskie, można przyjąć, że „krótki łańcuch dostaw” oznacza zmniejszenie liczby pośredników niezbędnych do dostarczenia ostatecznemu konsumentowi produktu końcowego.
Obecnie funkcjonują różne rodzaje krótkich łańcuchów dostaw żywności, począwszy od sprzedaży bezpośredniej w gospodarstwie, po zbiorową sprzedaż bezpośrednią, zakupy internetowe, żywienie zbiorowe, na dystrybucji do sklepów czy supermarketów kończąc.
Sprzedaż bezpośrednia jest najczęściej praktykowaną formą krótkiego łańcucha dostaw. Obejmuje ona bezpośrednią transakcję pomiędzy wytwórcą produktu a klientem czy konsumentem. Sprzedaż bezpośrednia z powodzeniem może być prowadzona także poza gospodarstwem. Rolnicy mogą sprzedawać w tej formule również na lokalnych targach czy imprezach regionalnych. Mogą także łączyć się i sprzedawać wspólnie produkty od innych rolników, tworząc tym samym własny punkt sprzedaży (np. Paczka od Rolnika z regionu Zakliczyna).
Działania Fundacji Partnerstwo dla Środowiska
Od 2011 roku Fundacja Partnerstwo dla Środowiska wspólnie z lokalnymi partnerami współpracuje z około 100 rolników i małych producentów z Małopolski w ramach realizacji projektu „Produkt Lokalny Małopolska”. Działania Fundacji dążą do opracowania Regionalnego Systemu Sprzedaży Produktów Lokalnych z Małopolski, jako krótkiego łańcucha dostaw żywności. W ramach Systemu organizowane i promowane są różne formy krótkich łańcuchów dostaw, zarówno w formie sprzedaży bezpośredniej, jak i w innych postaciach.
Sprzedaż bezpośrednia w projekcie Produkt Lokalny Małopolska
Sprzedaż bezpośrednia wspierana jest przez organizację lokalnych targów, takich jak: Targ Pietruszkowy w Krakowie, Afrodyzjaki od Rolnika w Lanckoronie, Targ Produktów Lokalnych (edycja jesienna, zimowa oraz wiosenna w 2013/2014 r.), Klubów Zakupowych (Klub Zakubowy w kawiarnii „Bal” na krakowskim Zabłociu w 2013/2014 r.), promocję sprzedaży bezpośredniej w gospodarstwach rolnych (dodatek do gazety codziennej w formie Spacerownika pt. „Trasą lokalnych produktów”, który zachęcał do odwiedzin w gospodarstwach rolnych oraz agroturystycznych w 2013 r., aktualnie w 2014/2015 promocja odwiedzin i sprzedaży w gospodarstwach za pomocą serwisu internetowego „Małopolska To Go”, skierowanego dla ludzi poszukujących inspiracji do podróżowania po regionie).
Punkty sprzedaży
Dzięki projektowi udało się także nawiązać kontakty pomiędzy lokalnymi rolnikami a sieciami handlowymi (stoisko patronackie w Eco Delikatesach Solvay Park) oraz wprowadzić do lokalnych sklepów i restauracji produkty od małopolskich rolników i producentów – np. pasztety „Fasolla” z fasoli Piękny Jaś. W ramach lokalnych i regionalnych wydarzeń organizowane są także stoiska informacyjno – sprzedażowe, do udziału w których zapraszani są lokalni rolnicy i producenci współpracujący w projekcie (np. festiwal Najedzeni Fest w Krakowie, Europejskie Targi Produktów Regionalnych w Zakopanem czy Święto Fasoli w Zakliczynie). W planach na 2015 rok jest zorganizowanie nowych form krótkich łańcuchów dostaw żywności, np. uruchomienie restauracji połączonej ze sklepem (Centrum Lokalnej Kultury Kulinarnej – „Bistro Marchewka”, a także internetowego systemu sprzedaży i dystrybucji produktów lokalnych z Małopolski. Wysiłki Fundacji Partnerstwo dla Środowiska na rzecz rozwoju krótkich łańcuchów dostaw żywności w Małopolsce uznane zostały za istotne dla powołanej grupy fokusowej ds. zarządzania krótkimi łańcuchami dostaw żywności, która działa pod patronatem Europejskiego Partnerstwa Innowacyjnego na rzecz Rolnictwa (EIP-Agri).
Produkt Lokalny Małopolska jako przykład krótkiego łańcucha dostaw żywności
„Jest to fantastyczna okazja dla nas, by porównać naszą pracę w budowaniu lokalnego systemu żywnościowego, jako krótkiego łańcucha dostaw, z innymi inicjatywami tego typu funkcjonującymi w Unii Europejskiej” – mówi Rafał Serafin, Prezes Fundacji Partnerstwo dla Środowiska, który został zaproszony do grupy fokusowej, jako jeden z 22 ekspertów wybranych z całej UE.
Europejskie Partnerstwo Innowacyjne na rzecz Rolnictwa (EIP-Agri) zostało uruchomione w 2012 roku przez Komisję Europejską w celu realizacji strategii Europa 2020. Zadaniem EIP-Agri jest stworzenie współpracującego interfejsu pomiędzy rolnictwem, gospodarką ekologiczną, nauką i innymi instytucjami, zarówno na szczeblu UE, jak i krajowym i regionalnym. Najbliższe spotkanie grupy fokusowej odbędzie się 10-11 grudnia w Pradze. Poświęcone zostanie wymianie wiedzy i doświadczeń z procesów wdrażania modeli krótkich łańcuchów dostaw żywności. Omawianym zagadnieniem będzie rozwój krótkich łańcuchów dostaw żywności w Europie, zarówno pod względem zaangażowania większej ilości rolników oraz producentów, a także zwiększenia popytu w celu poprawy dochodów gospodarstw rolnych.